Hymn Państwowy Republiki Tatarstan
Татарстан Җөмһүрияте Дәүләт һимны
część tatarskojęzyczna

Мəңге яшə, газиз Ватаныбыз!
Халкым тели изге телəклəр.
    Żyj wiecznie nasza droga Ojczyzno!
Szlachetne są dążenia mojego narodu.
Гомерлеккə якын туган булып
Яши бездə төрле миллəтлəр.
    Będąc na zawsze przyjaźnie pobratymczymi
Żyją u nas różne nacje.
Күп гасырлар кичкəн чал тарихлы
Данлы илем, үзең бер дастан!
    Wielowiekowa starożytna historia
Mojego dumnego kraju jest jak poemat o nim!
Синдə генə безнең язмышыбыз,
Республикам минем, Татарстан!
    Tylko w tobie jest nasza przyszłość,
Moja Republiko, Tatarstanie!

*       *       *

Zatwierdzony przez Parlament Tatarstanu (Татарстан Республикасы Дәүләт Советы) 21 lutego 2013 tekst składa się z dwu części, każda w innym z dwu oficjalnych języków Republiki Tatarstan: tatarskim i rosyjskim. Pierwotny jest tekst tatarski który napisał Gäräy Räxim (Гәрәй Рәхим) na bazie znanego wiersza tatarskiego poety Ramazana Baytimerova (Рамазан Байтимеров). Tekst rosyjski jest pewną parafrazą tego tatarskiego tekstu. Napisał go Filipp Pirayev (Филипп Пираев).
Autorem muzyki jest Röstäm Yaxin (Рөстәм Яхин). Została ona zatwierdzona na hymn już w roku 1992 jednak przez (aż!) 21 lat rządzący nie potrafili się zdecydować na słowa hymnu.
Nie wydaje się by te ostatecznie przyjęte "rzucały na kolana".
Polakowi z Polski trudno jest przy tym wyrobić sobie zdanie na temat opisanych hymnem stosunków pomiędzy dwoma głównymi zamieszkującymi Tatarstan narodami. Jakoś trudno uwierzyć, że chodzi tu o narody "na zawsze przyjaźnie pobratymcze". Toż, co by nie mówić, jeden z tych narodów to potomkowie najeźdźców i kolonizatorów zaś naród drugi to potomkowie podbitych, skolonizowanych i przez długie wieki na różne sposoby uciskanych.
Ale może jest tak jak mówi hymn ...?

Na YouTube można znaleźć wiele plików z hymnem Tatarstanu, przede wszystkim ten najstarszy z roku 2013, z oficjalnym wykonaniem przez śpiewaków operowych dla potrzeb prezentacji tekstu hymnu. Jednak najciekawsze (zdaniem piszącego te słowa) wykonania pochodzą z imprez sportowych, na przykład w wykonaniu Waliuliny Aygul (Валиулина Айгуль) z Mistrzostw świata w pływaniu w 2016 albo (równie emocjonalne, śpiewaczka nie żałuje gardła) z meczu Rubinu, Kazań z CSKA z 2013. W obydwu wypadkach śpiewany jest najpierw hymn Federacji Rosyjskiej, której (autonomiczną) częścią jest Tatarstan.

*       *       *

Słownik:
мең - tysiąc
мəңге - I do tysiąca
            II na wieki
яшə - żyj
яшə-ргə - (w różn. znacz.) żyć
газиз - drogi, miły sercu
ватан - ojczyzna, ojczysty
-быз - tworzy przynależn. do 1. os. l. mn.
ватаныбыз - nasza ojczyzna
 
халык - naród
халкым - mój naród
-ым - tworzy przynależn. do 1. os. l. poj.
телə-ргə - chcieć, pragnąć
-и - tworzy czas teraźniejszy
тели - chce
изге - prawy, uczciwy, dobry, (relig.) święty
телəк - życzenie, pragnienie
телəклəр - życzenia
-лəр - tworzy l. mn.
гомерлек - wieczny, dozgonny
-кə - tworzy allatyw, przypadek nakierowujący
гомерлеккə - na zawsze
якын - bliski, krewny, przyjaciel
туган - rodzony, macierzysty, krewniak, pobratymiec
бул-ырга - być
-ып - tworzy imiesłów przysłówkowy towarzyszący
булып - będąc
 
 
яшə-ргə - żyć
-и - tworzy czas teraźn.
яши - żyje, żyją
без - my
-дə - tworzy miejscownik
бездə - w nas
төрле - rozmaity, różny, różnorodny
миллəт - naród, narodowość, nacja
-лəр - tworzy l. mn.
миллəтлəр - narody
күп - dużo
гасыр - stulecie, wiek
-лар - tworzy l. mn.
гасырлар - wieki
кич-əргə - przechodzić
-кəн - tworzy imiesł. przym. uprzedni i czas przeszły niepośw.
кичкəн - przechodzący
чал - I siwy, siwizna (o włosach),
        II (przen. poet.) dawny, starożytny
тарих - historia
-лы - tworzy przymiotnik o znaczeniu „posiadający cechę”
тарихлы - historyczny
дан - duma
-лы - tworzy przymiotnik o znaczeniu „posiadający cechę”
данлы - dumny
ил - kraj, ojczyzna
-ем - tworzy przynależn. do 1. os. l. poj.
илем - mój kraj
үз - swój
-ең - tworzy przynależn. do 2. os. l. poj.
үзең - sam, osobiście
дастан - dastan (perski gatunek poematu epickiego lub jego zamknięta narracyjnie część)
 
 
син - ty
-дə - tworzy miejscownik
синдə - w tobie
генə - tylko, zaledwie
без - my
-нең - tworzy przypadek dzierżawczy
безнең - nasz
язмыш - los, dola
-ыбыз - tworzy przynależn. do 2. os. l. mn.
язмышыбыз - nasz los
республика - republika
-м - tworzy przynależn. do 1. os. l. poj.
республикам - moja republika
җөмһүрият - republika
 
 
 
 
 
 

*       *       *

część rosyjskojęzyczna

Цвети, священная земля моя,
Да будет мирным твой небосвод!
Единый дом у нас, одна семья,
Живёт в согласии наш народ.
Богатый мудростью седых веков,
Надеждой, верою ты нам стал,
И пусть хранит тебя моя любовь,
Моя Республика, мой Татарстан!

Ten tekst nie jest wiernym przekładem tekstu tatarskiego chociaż jego ogólny sens jest podobny.
Nie podaję tłumaczenia na język polski bo to jest strona poświęcona językowi tatarskiemu, nie językowi rosyjskiemu.

 
 

powrót do strony
Татар тел - język tatarski

Powrót do witryny
Stowarzyszenia Piotrowskich ze Strachociny
przejście do
Słownika tatarsko-polskiego
przejście do strony
Alfabet tatarski i fonetyka tatarska
przejście do
Słownika polsko-tatarskiego
przejście do strony
Zarys gramatyki tatarskiej
przejście do
Słownika afiksów słowotwórczych
przejście do strony
Rozmówki tatarskie
przejście do strony
Tatarskie piosenki